Γιατί να το ξέρω; Αφού υπάρχει στο Google

Mετά τους infomaniacs, έρχονται οι multitaskers

Mετά τους infomaniacs, έρχονται οι multitaskers. Ο όρος χαρακτηρίζει όχι εκείνους που εθίζονται με δική τους θέληση στη συνεχή online δραστηριότητα -όπως συμβαίνει στην πρώτη περίπτωση- αλλά όσους λόγω των εργασιακών τους υποχρεώσεων εκτελούν σε καθημερινή βάση πολλαπλές, ταυτόχρονες εργασίες. Μultitasking επίσης σημαίνει πρόσληψη έτοιμης γνώσης από το Διαδίκτυο, στέρηση της χρονικής δυνατότητας για αφομοίωση και αναστολή της ικανότητας για εμβάθυνση και κριτική σκέψη.

Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις επιστημόνων αλλά και εξειδικευμένων συγγραφέων, που επαναστατούν κατά του φαινομένου, έχει ως αποτέλεσμα τη διάσπαση της προσοχής, ενίοτε δε και την αποχαύνωση.

Ελληνες και ξένοι, ψυχολόγοι, εκπαιδευτικοί, συγγραφείς, ειδήμονες της πληροφορικής συμφωνούν ότι η ψηφιακή εποχή ρημάζει τις δυνατότητες αυτοσυγκέντρωσης και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ειδικά για τις νεότερες γενιές. Στο τελευταίο της βιβλίο, με τίτλο «Σαστισμένοι: Η διάβρωση της προσοχής και η είσοδος σε μια σκοτεινή εποχή», η βραβευμένη Αμερικανίδα συγγραφέας Μάγκι Τζάκσον αναλύει το πρόβλημα που πλήττει με μορφή επιδημίας το σημερινό άνθρωπο, ενώ ο καθηγητής Αγγλικών του Πανεπιστημίου της Ατλάντα, Μαρκ Μπάουερλεϊν, σε εργασία του με θέμα «Η πιο αποσβολωμένη γενιά: Πώς η ψηφιακή εποχή αποβλακώνει τους νέους Αμερικανούς και διακυβεύει το μέλλον», παρουσιάζει μια γενιά εφήβων, ανίκανων να διατηρήσουν την αυτοσυγκέντρωση που χρειάζεται για να διαβάσουν ένα βιβλίο! Εξάλλου, ο δοκιμιογράφος Νίκολας Καρ προσφάτως αναρωτήθηκε δημόσια, αν το Google και γενικότερα η στιγμιαία διαθέσιμη γνώση που προσφέρει η τεχνολογία, μας κάνει… ηλίθιους. Για χοντροκέφαλους φοιτητές, με «έτοιμη» εξειδίκευση κάνει λόγο η καθηγήτρια του κλάδου Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου του Μπράιτον, Τάρα Μπραμπέιζον, που πιστεύει ότι «πρώτα πρέπει να διδαχθούν πώς να αναπτύξουν δυναμική και κριτική σκέψη και μετά τεχνολογικές επιδεξιότητες».

Από ελληνικής πλευράς, ο πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Χρηστών Ιντερνετ κ. Νίκος Βασιλάκος τονίζει:

«Η γενιά που μεγάλωσε με το Google δεν κάνει καμία προσπάθεια να συγκρατήσει την πληροφορία στο μυαλό της και αυτό έχει ως συνέπεια να αδυνατίζει η μνήμη και να μειώνεται η ικανότητα εστίασης και συγκέντρωσης. Για παράδειγμα, μιλάς με ένα νέο παιδί και το ρωτάς κάτι από ιστορία ή γεωγραφία. Η απάντηση είναι: “Γιατί να το ξέρω; Αφού υπάρχει στο Google!”». Ο ίδιος προσθέτει ότι «το Ιντερνετ δεν είναι δεκανίκι, αλλά εργαλείο και οι δυνατότεροι χρήστες, οι χάκερ και οι επιτυχημένοι του πλανήτη, είναι όσοι χρησιμοποιούν τις δυνατότητες του μυαλού και δεν στηρίζονται μόνο στο Διαδίκτυο».

Για την αλόγιστη χρήση του Ιντερνετ μιλά στον ΕΤ η παιδοψυχολόγος κ. Ελεονώρα Σουρλάγκα, εξηγώντας: «Συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, τη μείωση της ενασχόλησης με ζωτικής σημασίας δραστηριότητες και αυτό εγκυμονεί ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο για τα παιδιά που δεν έχουν τις απαιτούμενες γνώσεις και εμπειρίες.

Τέτοιες δραστηριότητες είναι ο ζωντανός διάλογος ή η ανάγνωση ολόκληρου βιβλίου. Το μάτι συνηθίζει να κάνει ένα σκανάρισμα, άρα πλήττεται η δυνατότητα προσήλωσης, υπομονής και αφοσίωσης στο αντικείμενο μελέτης. Και βέβαια, πλήττεται η καλλιέργεια της φαντασίας και της δημιουργίας». Οι αντιδραστικοί της ψηφιακής εποχής ενοχλούνται και στην ιδέα ότι οι άνθρωποι χάνουν τις επιδεξιότητες της κρίσης και του στοχασμού, καθώς τα ερεθίσματά τους συντηρούνται και ελέγχονται από μια αριστοκρατία των ειδικών της τεχνολογίας.

09/10/2008